مالیات چیست و چه اشخاصی مشمول مالیات هستند؟
پیش آنکه بدانیم حسابداری مالیاتی چیست و شامل چه مواردی می‌شود، باید بدانیم که مالیات چیست و چرا پرداخت و دریافت آن اهمیت دارد.
مالیات هزینه‌ای اجتماعی است که ملت‌ها به ازای بهره‌برداری از امکانات و منابع یک کشور پرداخت می‌کنند تا آن منابع و امکانات قابل جایگزینی باشند. مالیات‌ها می‌تواند به شخص، موسسه، دارایی و... تعلق بگیرد و بر اساس توانایی و میزان درآمد متفاوت هستند. برخی اقتصاددان‌‌ها از مالیات در مقابل مصرف دفاع می‌کنند و معتقدند این شیوه گرفتن مالیات می‌تواند عادلانه‌تر از مالیات بر درآمد باشد. مثلا در بعضی کشورها، سیگار دارای مالیات‌های سنگین است تا به عنوان عاملی بازدارنده عمل کند و از مصرف زیاد آن جلوگیری شود. مالیات‌هایی که مردم پرداخت می‌کنند باید جهت حصول اهداف زیر مصرف شود.
- آموزش و پرورش در تمام سطوح
- ایجاد و توسعه حمل و نقل و راه‌های ارتباطی
- حفظ تمامیت ارضی، بالا بردن نیروی دفاعی و اداره نیروهای نظامی
- تامین خودکفایی در کشاورزی، علوم و صنعت
- تامین بهداشت، آب، برق، مخابرات و... در تمام سطوح
گروه‌های مختلفی مشمول پرداخت مالیات هستند. از جمله کلیه مالکین (اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی)، هر شخص حقیقی ایرانی که درآمدهایی را به دست می‌آورد، هر شخص حقیقی غیر ایرانی که درآمدهایی در ایران تحصیل می‌کند و یا درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات، تعلیمات و کمک‌ها دریافت می‌شود نیز مشمول پرداخت مالیات هستند. برای مثال اگر حق نمایش برای یک فیلم در ایران گرفته شود، آن درآمد شامل مالیات است.
در مقابل برخی از سازمان‌ها و نهادها مالیات پرداخت نمی‌کنند. مثلا وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی، دستگاه‌هایی که بودجه آنها را دولت می‌دهد و شهرداری‌ها مشمول این قانون نیستند.
رشته حسابداری چیست؟
تاریخچه حسابداری به هزاران سال پیش بازمی‌گردد، زمانی که انسان‌ها با کمک مهره‌های گلی، لوحه‌ها و ابزارهای شمارش، دستمزد کارگران، موجودی انبار، بودجه مورد نیاز برای جنگ و بسیاری دیگر از موضوعات را حساب و کتاب می‌کردند. حسابداری به عنوان یک رشته دانشگاهی حدود چهارصد سال عمر دارد و توسط فردی ایتالیایی به‌نام لوکا پاچیولی که دوست نقاش مشهور، لئوناردو داوینچی بود، بنا نهاده شد. امروزه حسابداری، زبان تجارت است. دانشی که از فرآیندهای شناسایی، اندازه‌گیری و گزارش‌گری اقتصادی برای انجام تصمیم‌گیری‌های آگاهانه تشکیل شده است. آشنایی با مفاهیمی چون بدهکار، بستانکار، دارایی، سرمایه، تجزیه و تحلیل رویدادهای مالی، دفتر کل، دفتر معین، دفتر روزنامه و... از مفاهیم پایه‌ای است که حسابداران با آن زیاد سر و کار دارند. ارائه گزارش‌های امور مالی قابل فهم، قابل مقایسه، اتکاپذیری، به موقع، مربوط و مستند از فعالیت‌های مهم حسابداران است.
تعریف حسابداری مالی
یک حسابدار حرفه‌ای علاوه بر دانش حسابداری باید در زمینه‌ی مالیاتی هم تبحر داشته باشد. این فرد باید به اصول و قوانین مالیات مسلط باشد تا بتواند همواره سازمانش را در مسیر درستی قرار دهد. اما این اصول شامل چه مواردی هستند؟ در ادامه برخی از آنها را برایتان شرح داده‌ایم.
- شناختن تکالیف مالیاتی و نحوه تشکیل پرونده
- اظهارنامه الکترونیکی مالیات بر عملکرد
- آموزش ساختار مالیات بر ارزش افزوده
- آگاهی به مالیات بر درآمد اجاره و اظهارنامه ملک
- آماده کردن مدارک به شکل درست جهت ارائه به سازمان‌های زیربط
- آگاهی به قوانین اعتراض، تجدید نظر و مراجع بالاتر
- و...
در نهایت فردی که موارد ذکر شده را بدانید و بتواند به شیوه‌ی درستی از آنها استفاده کند، به‌عنوان حسابدار مالیاتی محسوب می‌شود. ذکر این نکته ضروری است که بسیاری از پرونده‌های مالیاتی کشور به دلیل عدم آگاهی افرادی که اظهارنامه‌ها را ارائه کرده‌اند، ایجاد شده و مشکلات گوناگونی را ایجاد کرده است. در نتیجه آموختن اصول و مبانی مهم پیرامون مبحث حسابداری مالیاتی، می‌تواند نقش کلیدی در جلوگیری از بروز سختی‌ها، اتلاف هزینه و زمان داشته باشد.
این شغل برای چه کسانی مناسب است؟
انتخاب شغل حسابدار مالیاتی برای کسانی مفید است که با دقت و با وفا هستند، کارشان را دوست دارند و به آن اهمیت می‌دهند. کسانی که برای برپایی عدالت تلاش می‌کنند و می‌توانند در برابر وسوسه‌های گوناگون ارائه گزارش‌های نادرست مالی بایستند و گزارش‌هایی مستند و معتبر ارائه کنند. رشته حسابداری مالیاتی، می‌تواند دوره‌ی بسیار مهم و مفیدی باشد که علاوه بر بالا بردن دانش‌های عمومی از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کند.