بهترین روش های سرمایه گذاری

فرصت­‌های سرمایه­ گذاری زیادی در چهارچوب اقتصاد داخلی وجود دارد که در این مقاله، طی یک دسته­ بندی کلی، به بررسی انواع فرصت­‌ها و روش های سرمایه گذاری و ویژگی­‌های هر بازار خواهیم پرداخت. فرصت­‌های بررسی شده در این مقاله به شرح زیراند:

انواع روش های سرمایه­ گذاری در راستای کسب “بازدهی” انجام می­‌شود، ریسک نیز بخش جدایی­ ناپذیر بازدهی است، بدین معنا که کسب بازدهی­‌های بالاتر به واسطه پذیرش ریسک­‌های بیشتر اتفاق می­‌افتد و این موضوع مهم­ترین فاکتور تفاوت بین فرصت­‌های سرمایه­ گذاری است، گرچه فاکتورهای مهم دیگری  نیز همچون افق سرمایه­ گذاری، حجم سرمایه ­گذاری، میزان نقد شوندگی (به معنی سهولت در تبدیل به نقد شدن) و… از سایر عوامل موثر در سرمایه­ گذاری هستند.

در ادامه، در هر بخش سعی شده ­است تا مهم­ترین عوامل موثر جهت تصمیم­ گیری در ورود به هر بازار (فرصت سرمایه­ گذاری) مورد بررسی قرار گیرد. سرمایه‌گذاری، به لحاظ افق زمانی به دو دسته سرمایه گذاری‌های بلندمدت و کوتاه مدت قابل تقسیم است. همچنین در رویکردی دیگر، می‌توان سرمایه گذاری را به دو گروه عمده تقسیم کرد:‌

در اقتصادهایی همچون اقتصاد ایران که از یکسو با نوسانات زیادی در متغیرهای کلان اقتصادی همچون نرخ بهره و نرخ تورم رو به رو هستیم و از سویی دیگر رشد شاخص قیمت­‌ها، رقم بالایی است، موضوع سرمایه­ گذاری اهمیت دوچندان می­‌یابد. با توجه به تورم موجود در اقتصاد ایران و کاهش ارزش پول ملی، پیدا کردن راه کاری مناسب برای حفظ ارزش پول در مقابل تورم بسیار مهم است. لازم به ذکر است، برای تصمیم گیری درباره سرمایه گذاری بایستی فاکتورهای زیر را مد نظر قرار دهید:

روش های سرمایه گذاری در بانک

یکی از راهکارهای سرمایه­ گذاری که درصد بالایی از حجم سرمایه­ گذاری‌­ها در ایران را به خود جذب کرده، سپرده بانکی است. در این روش، پول به بانک سپرده می­‌شود و به صورت ماهانه مبلغی به­ عنوان سود سپرده دریافت می­‌شود. بهره بانکی به‌عنوان سرمایه گذاری بدون ریسک در نظر گرفته می‌شود. مهم­ترین ویژگی این سودآوری، تضمینی و قطعی بودن آن است. در حال حاضر میزان سود یا نرخ بهره بانکی بر اساس ضوابط و بخشنامه‌های بانک مرکزی، مشخص و ابلاغ می‌شود. سرمایه‌گذاری در بانک به لحاط افق زمانی به دو دسته زیر قابل تقسیم است:

سرمایه گذاری کوتاه مدت ویژگی‌های کلی این سرمایه گذاری به شرح زیر است

سرمایه گذاری بلند مدت چیست؟

سرمایه گذاری بلند مدت سپرده‌ای است که افراد به منظور سرمایه‌گذاری و دریافت سود بیشتر به مدت معینی مثلا دو، سه، چهار و یا پنج سال نزد بانک گذاشته و به میزان سرمایه خود در سود حاصل از ایم سپرده بهره‌مند می‌شوند.

ویژگی‌های کلی این سرمایه‌گذاری به شرح زیر است:

سرمایه گذاری در مسکن

مسکن از گذشته تا امروز، به عنوان یکی از کالاهای سرمایه‌ای شناخته شده است. در ایران به دلیل وجود عوامل فرهنگی و اقتصادی، به مسکن و مستغلات در سرمایه گذاری اهمیت بسیاری داده می‌شود. مسکن به عنوان یک کالای سرمایه‌ای می‌تواند در درجه اول باعث حفظ و سپس باعث افزایش ارزش سرمایه شود. بسیاری از مردم بهترین روش‌های سرمایه گذاری در ایران را خرید مسکن می‌دانند. چراکه مسکن هم کالایی مصرفی است و هم به مرور زمان قیمت آن افزایش پیدا می‌کند. روش های سرمایه­ گذاری در بازار مسکن را می‌­توان از دو جنبه مورد بررسی قرار داد، خرید به قصد فروش و دیگری خرید به قصد اجاره.

لذا می­‌توان ویژگی­های این فرصت سرمایه ­گذاری را به شرح زیر دانست:

سرمایه گذاری در ارز

شاید یکی از اصلی­ ترین روش های سرمایه گذاری، بازار ارز باشد که به دلیل نوسانات قیمتی زیاد این بازار، بازار مطلوبی به نظر برسد اما باید توجه کرد که کار کردن در این بازار دارای “ریسک زیاد” هست و از شفافیت معاملات برخوردار نیست و در اصل یک نوع فعالیت در یک بازار سیاه هست. دلال‌هایی که دلار را با فرکانس بالا معامله می‌کنند، می‌توانند سود کنند. آن‌ها امروز دلار را می‌خرند و چند دقیقه بعد به قیمتی بالاتر می‌فروشند. سود آن‌ها از ما‌به‌تفاوت خرید‌ و فروش به‌دست می‌آید، نه از انبارکردن و نگه‌داشتن ارز.

حجم و فرکانس بالای معامله باعث می‌شود سود اندک برای آن‌ها ارزنده باشد. هرچند خرید و فروش ارز یکی از پر سودترین راه های سرمایه گذاری در ایران محسوب می‌شود؛ اما به دلایل زیادی این کار نمی­تواند به عنوان یک سرمایه‌گذاری پایدار شناخته شود. افرادی که در سال‌های اخیر سرمایه ریالی خود را به دلار یا یورو تبدیل کردند، سود فوق العاده‌ای کسب نمودند، البته بسیاری نیز در تلاطم‌های ارز دچار ضرر و زیان فراوانی شدند. آنچه مشخص است این است که این نوع سرمایه گذاری ریسک نسبتاً زیادی دارد.

ممکن است بر اثر اتفاقات و تحولات داخلی و دنیا، قیمت ارز بالا یا پایین رود. در نتیجه انتخاب زمان مناسب برای خرید ارز بسیار مهم است. اصولاً استفاده از ابزارهای تحلیلی نیز نمی‌تواند به صورت دقیق به سرمایه‌گذاران در این بخش کمک کند و پیش‌بینی نرخ ارز همواره با ابهام روبرو است. به طور کلی این روش سرمایه گذاری باید با دقت و وسواس انتخاب شود. همچنین مشکلات و محدودیت‌های قانونی موجود در این زمینه ممکن است مشکلاتی را برای سرمایه گذاران ایجاد کند.

اما به صورت کلی یک نکته مهم را باید در نظر داشت که تعیین ارزش ذاتی نرخ ارز ارتباط مستقیمی با طرف‌های عرضه و تقاضای آن دارد، طرف عرضه که بخش عمده آن در ایران را صادرات بخصوص صادرات نفت تشکیل می‌دهد و طرف تقاضا که شامل تقاضا رسمی و غیررسمی ارز است.

سرمایه گذاری بر روی طلا

طلا از جمله دارایی­‌های امن در سرتاسر جهان محسوب می­‌شود و مامن امن سرمایه ­گذاران در هنگام بحران­‌های اقتصادی بوده­ است. این بازار پر ریسک از دو فاکتور داخلی و خارجی تأثیرپذیر است. فاکتور داخلی تأثیرگذار نرخ برابری دلار به ریال بوده و فاکتور خارجی قیمت اونس جهانی است. از دیگر مزیت‌های سرمایه‌گذاری در طلا، نبود محدودیت زمانی هست و در هر زمان می‌توان اقدام به خرید و یا فروش کرد. انتخاب روش سرمایه گذاری در بازار طلا بسیار حساس است.

انتخاب از بین طلای ساخته شده یا ساخته نشده یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های افراد است. البته سرمایه­ گذاری‌های کلان عموماً بر روی طلای ساخته نشده صورت می‌گیرد. جذابیت بازار طلا به عنوان یک بازار سودده در کل دنیا و حتی کشورهای پیشرفته نیز مطرح است. یکی دیگر از روش‌های سرمایه‎گذاری در ایران ورود به صندوق‌های سرمایه گذاری است. صندوق‌هایی که با قوانین مشخص و منعطف خود امکان سرمایه‌گذاری را ساده تر می‌کنند.

یکی از جذابترین انواع صندوق سرمایه ­گذاری، نوع طلایی آن (همانند صندوق پشتوانه طلای لوتوس، صندوق سرمایه گذاری زرافشان امید ایرانیان، و صندوق سرمایه­ گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای مفید) است. در واقع بدون درگیر شدن برای خرید طلا، از طلای ساخته شده گرفته تا انواع سکه، به صورت دقیق بر روی آن‌ها سرمایه­ گذاری می‌کنید. با این کار  ارزش سرمایه شما بر اساس قیمت طلا محاسبه می‌شود. این روش، یکی از بهترین روش های سرمایه گذاری در ایران است.

سرمایه گذاری روی سکه

چیزی که همیشه باعث شده تا به سکه به‌عنوان یکی از بازارهای سرمایه‌گذاری نگاه شود، این است که خاصیت «نقد شوندگی» بالایی دارد.  خرید سکه در مقایسه با موارد دیگر به سرمایه کمتری نیاز دارد. برای همین عده بسیاری برای حفظ ارزش پول خود، سکه طلا خریداری می­‌کنند؛ اما کسب سود مستمر از آن مستلزم برخورداری از دانش و مهارت است که هرکسی از پس آن برنمی‌آید.

خرید گواهی سپرده کالایی سکه طلا نیز از ابزارهایی است که  بسیار عاقلانه‌تر از خرید سکه فیزیکی و نگهداری آن است. همچنین، در بازار آتی سکه که از اجزای بازار سرمایه کشور است می‌توان قراردادهای آتی سکه طلا نیز خریداری کرد. خرید قراردادهای آتی سکه طلا در بازار آتی، متفاوت از خرید سکه فیزیکی است، به طور مثال می‌توان از اهرم موجود در آن بازار استفاده کرد و با مبالغ کم، تعداد بیشتری قرارداد سکه خریداری نمود.

روش های سرمایه­ گذاری خطرپذیر (استارتاپ‌ها و یا private equity)

یکی از روش های سرمایه گذاری در ایران که کمتر به آن پرداخته می‌شود، سرمایه ­گذاری بر روی استارتاپ‌ها یا همان کسب­وکارهای نوپا است. سرمایه ­گذاری خطرپذیر یا سرمایه­ گذاری جسورانه به سرمایه ­گذاری بر استارتاپ‌ها گفته می‌شود. در این مطلب منظور از استارتاپ کسب وکاری نوپا، مبتنی بر تکنولوژی و مقیاس‌پذیر است. کسب ­و کارهایی که می‌توانند در آینده‌ای نزدیک پس از شروع، با توجه به “رشد سریع” خود، سود فراوانی را برای سرمایه گذار به همراه داشته باشند.

ویژگی اکثر این کسب و کارها رشد سریع است و این یعنی بازدهی سرمایه گذاری بسیار بالا. سرمایه گذاری خطرپذیر “سرمایه‌گذاری جسورانه” یا “سرمایه‌گذاری کارآفرینی” (Venture Capital) عبارت است از سرمایه ­گذاری بلند مدت مبتنی بر “سهامداری” که در بازه زمانی مشخص در شرکت­‌های خصوصی که دارای قابلیت رشد بالایی هستند برای شروع، رشد اولیه و یا توسعه کسب وکار صورت می­‌گیرد. این کسب وکارها عموما به بازارهای جدیدی ورود می­‌کنند، محصولات جدیدی ارائه می­‌کنند یا روش جدیدی در ارائه کالا و خدمات ارائه می­‌دهند که در نهایت این جدید بودن و نداشتن سابقه کافی تاریخی در روش ارائه خدمت یا محصول و در فعالیت شرکت و شفاف نبودن بازخورد بازار در آن حوزه خاص، ریسک بالایی را در این نوع از کسب­وکارها به همراه دارد.

درواقع سرمایه گذار خطر پذیر بسته به مرحله توسعه استارتاپ در معرض ریسک‌های متفاوتی از قبیل تشکیل تیم، نمونه اولیه محصول (MVP)، تناسب محصول با بازار هدف، درآمدزایی،  مقیاس پذیری، گسترش کسب وکار و… قرار خواهد گرفت. لذا همانطور که ممکن است بازدهی خوبی داشته باشند، شکست آن‌ها نیز محتمل است و در درصد بالایی از این کسب­وکارها در سال­‌های ابتدائی فعالیت آن­‌ها شاهد شکست هستیم و می‌­توان گفت درصد شکست (failure rate) در این بازار بخصوص در آن دسته از استارتاپ­هایی که نوپاتر هستند، بیشتر است. در نتیجه ریسک سرمایه ­گذاری بسیار زیاد است.

از این روست که سرمایه ­گذاری در این حوزه اصولا سرمایه­ گذاری خطرپذیر یا venture capital نام­گذاری شده ­است. لذا کسانی که قصد ورود به این فرصت سرمایه­­ گذاری را دارند، بایستی طرح و مدل کسب­وکار، تیم، بازار، محصول و…را به صورت دقیق مورد بررسی قرار دهند. آن چه در ادبیات این حوزه به Due diligence شناخته شده ­است که درواقع منظور از آن ارزیابی و تحلیل همه جانبه سرمایه‌گذاران از وضعیت و پتانسیل‌های سرمایه‌گذاری است. همچنین بایستی یک قرارداد شفاف حقوقی و دقیق تهیه شده و به امضای طرفین سرمایه­گذار و سرمایه­پذیر برسد.

به دلیل بالا بودن مبالغ مورد نیاز استارتاپ‌ها، معمولا سرمایه­گذاران خطر پذیر اشخاص حقوقی، شرکت‌ یا صندوق‌هایی هستند که سرمایه در دسترس خود را از مجموعه‌ای از افراد و نهادهایی همچون صندوق‌های بازنشستگی، بانک‌ها و بیمه‌ها، نهادهای دانشگاهی، شرکت‌های بزرگ و… تأمین کرده‌اند. گرچه در حال حاضر برخی شرکت‌­ها اقدام به جمع آوری مبالغ سرمایه گذاران خرد و حقیقی نیز در قالب تامین مالی جمعی یا Crowd Funding جهت تامین مالی استارتاپ ها کرده اند.

نکته‌ا­ی مهمی که در سرمایه­ گذاری در این حوزه باید به آن اشاره داشت این است که سرمایه­ گذاری مناسب برای استارتاپ‌­ها، اصولا آن سرمایه ­گذاری است که چیزی فراتر از نقدینگی و منابع مالی را برای استارتاپ به همراه داشته باشد، مواردی همچون تجربه و دانش از بازار، ارتباطات استراتژیک، تسهیل رشد و کسب سهم بازار و… از  موارد مهمی است که در این فرصت سرمایه­ گذاری از جانب سرمایه­پذیران اهمیت دارد. درواقع درصورتی‌که استراتژی سرمایه‌گذار با کارآفرین همسو باشد امکان همکاری بین این دو خیلی بهتر پیش خواهد رفت.

شرکت‌­های موفقی همچون آمازون، گوگل، اپل، فیسبوک و… همگی در بازه ی زمانی­ از دریچه سرمایه­ گذاری خطرپذیر تامین مالی شده اند، لذا سرمایه­ گذاری در استارتاپ­‌ها به شرط دقت کافی در انتخاب فرصت سرمایه­ گذاری، با توج به نر­خ­‌های رشد بالا در آن‌ها می­‌تواند از جذاب­ترین فرصت­‌های سرمایه ­گذاری سال­‌های پیش رو باشد. لذا می توان ویژگی­‌های این فرصت سرمایه­ گذاری را به شرح زیر دانست:

با توجه به اهمیت و ضرورت گسترش فعالیت‌های اقتصادی در بخش خصوصی، باید ابزارهای مالی مورد نیاز این بخش نیز ایجاد و گسترش یابد. سرمایه گذاران خطرپذیر به منظور حمایت از ایده‌های خلاق کسب وکار در صحنه اقتصاد، یکی از مهمترین ابزارها هستند. در انتها باید به این نکته بسیار مهم اشاره داشت که طبق تئوری­‌های معروف سرمایه­ گذاری نیز، تخصیص تمام حجم سرمایه ­گذاری به یک فرصت، ریسک بالایی دارد و در راستای کاهش ریسک، روش صحیح، تخصیص “بهینه“ سرمایه در فرصت­‌های مختلف سرمایه ­گذاری و به بیان شفاف تر تشکیل پرتفوی سرمایه­ گذاری و متنوع سازی است.

منبع: خانه سرمایه